De laatste jaren kiezen steeds meer mensen voor het opstellen van een levenstestament. In dit document leg je vast wie jouw belangen mag behartigen wanneer je dit zelf niet meer kunt. Bijvoorbeeld vanwege ziektes zoals dementie, Parkinson of een coma als gevolg van een ongeluk.

Met een levenstestament zorg je ervoor dat je onder alle omstandigheden zelf de regie houdt. Een levenstestament is dus iets anders dan een gewoon testament (daarin staat wat er moet gebeuren met je nalatenschap – het geheel van je bezittingen en schulden – na overlijden).

Zelf de regie houden

Als je niet meer in staat bent om je eigen belangen te behartigen, biedt het hebben van een levenstestament dus uitkomst. Immers, is het niet fijner om zelf de regie te blijven houden? Ook op het moment dat je zelf niet meer in staat bent om je belangen te behartigen? Aan de door jouw aangewezen vertrouwenspersoon kan je (financiële) kaders meegeven met betrekking tot datgene wat je wel of juist niet wilt.

Het ‘behartigen van belangen’ is een breed begrip. Je kunt hierbij denken aan het maken van financiële, maar ook medische keuzes. Je kunt naar wens een of meerdere personen aanwijzen als vertrouwenspersoon of gevolmachtigde (dit is iemand die bevoegd is om namens jou bepaalde (rechts)handelingen uit te voeren). Ook kun je in het levenstestament een toezichthouder opnemen die een oogje in het zeil houdt hoe de gevolmachtigde jouw belangen behartigt.

Wils(on)bekaamheid

Een levenstestament wordt vaak geassocieerd met wilsonbekwaamheid. In het algemeen kan worden gesteld dat je wilsonbekwaam bent als je niet meer het vermogen hebt om zelfstandig op verantwoorde wijze beslissingen te nemen. Dit betekent niet dat wilsonbekwaamheid onomkeerbaar is. In de praktijk zijn er genoeg mensen die tijdelijk wilsonbekwaam zijn of waarbij het proces dat iemand wilsonbekwaam wordt langzaam verloopt. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij dementie.

Overigens is het een misverstand dat een levenstestament alleen van belang is op het moment dat je wilsonbekwaam wordt. Dit is zeker niet het geval. Ook in het geval je gewoon wilsbekwaam bent biedt een levenstestament uitkomst. Immers het kan zo zijn dat je het gewoon prettiger vindt dat een ander jouw financiële zaken regelt. Bijvoorbeeld omdat het je te veel energie kost of omdat je er eenvoudigweg geen tijd voor hebt vanwege je overvolle agenda.

Een levenstestament bestaat uit meerdere onderdelen, denk hierbij aan:

Een volmacht, hierin wordt bijvoorbeeld vastgelegd hoe het vermogen moet worden belegd, of en door wie de onderneming wordt voortgezet, of de woning mag worden verkocht of mag worden geschonken, en de benoeming van een bewindvoerder (een aangewezen persoon voor het regelen van de geldzaken). Vastlegging van wensen ten aanzien van (medische) verzorging zoals een behandelverbod, euthanasieverklaring, donorcodicil en/of de benoeming van een mentor. Praktische zaken zoals wensen voor de (tijdelijke) opvang van kinderen, de verzorging van huisdieren en zaken kort na overlijden (begrafenis of crematie). Een overzicht van relevante stukken die nodig zijn, zoals een vermogensoverzicht, wachtwoorden, verzekeringspolissen etc.

Volgende week volgt deel 2 over het levenstestament. Hierin wordt ingegaan op jongeren en ondernemers, de gevolgen als je geen levenstestament hebt en hoe je dit alles het beste kunt regelen. Heb je tot nu toe vragen? Een gecertificeerd financieel planner helpt je graag verder.